Isumat.com/Pebrero 3, 2023
Naawat an kinabuhi hin upat ka tawo ha Rehiyon Otso tungod han mga sakit nga cholera ngan leptospirosis ha bulan han Enero 2023 subay han gibabag-uhi nga report han Regional Epidemiology and Surveillance Unit han DOH-Region 8.
Dara hini, mahugot an pahimatngon han ahensya ha katawhan nga maghirot gud kontra han mao nga mga sakit labi na nga na-oobserbaran nga nagtitikadamo an nadadarahigan kun igtatanding han mga kaso han una nga tuig.
Dida han report, tikang han Enero 1 tobtob Enero 28, 2023, 391 nga kaso hin cholera an nahipatik ha Sinirangan Bisayas. Ini in hitaas kaupay nga ihap kun igkukumparar han 197 nga kaso han Enero 2022. Dida hini nga mga kaso han cholera yana nga Enero 2023, duha an binawi-an hin kinabuhi.
An cholera in makamaratay nga sakit nga nag-uugat tikang han vibrio cholera bacteria. Ini nga kagaw in nakakatapon kun nakaka-inom hin tubig o nakakakaon hin pagkaon nga kontaminado hin baya hin tawo nga may sakit nga cholera.
An paglarab hini nga sakit in kasagaran natatabo ha mga lugar nga mahugaw, kulang hin sanitasyon ngan deri sakto an katalwasan han tubig nga irimnon. Ini in nagreresulta han severe acute watery diarrhea ngan dehydration.
Ha luyo nga bahin, nagtikadamo gihapon an naalakbatan han leptospirosis han Enero 2023 kun diin 23 katawo an nagkasakit hini ngan duha an namatay. Han Enero 2022, tulo la ka tawo an nagkaada hini nga sakit ha Eastern Visayas ngan waray naawat an kinabuhi.
Gintutudlok han DOH an waray hunong nga pag-uuran nga amo an dako nga rason nga nagtikadamo an nabiktima hini nga sakit. An leptospirosis in nakakamatay nga sakit kun diin an kagaw nga leptospira in nakakasulod ha lawas han tawo pinaagi hin mga kasamdan ha lawas. Natatabo ini kun an panit han tawo nga may samad o pilas in nakakatamak ha baha, tanom, o mahulos nga tuna nga kontaminado han ihi han kahayupan nga may impeksyon han kagaw. Labi nga nagdadara hini nga kagaw amo an yatot.
Iginsasagdon han DOH nga pirmi gud magin malimpyo an panimalay nga kalibungan ngan sguradoon nga limpyo ngan talwas an tubig nga irimnon.
Kasagaran han mga sintomas amo an hiranat, pag-ul-ol han kaluluthan, pag-ul=ol han tiyan, ngan pag-uru-uro. Kun naabat hini nga mga sintomas, kinahanglan an kadagmitan nga pagpakunsulta ha mga otoridad han panlawas.#
