Isumat.com/Enero 29, 2023
An mga kaapi han Philippine Coast Guard ngan iba pa nga opisyal han gobyerno in waray nakit-an nga iligal nga mga ekipahis ha FB Kai Da 899, an Chinese fishing vessel nga gin-rescue han mga otoridad harani han Suluan Island, Guiuan, Eastern Samar ngan ginkurna tikadto ha Tacloban City Port.
Iginpahayag ni LCdr Ramil Montenar, Station Coomander han Coast Guard Eastern Leyte Station nga kakulop nga adlaw, Enero 28, 2023, tulo ka oras hira nga naghimo hin hingpit nga inspection han bug-os nga barko ngan waray nadiskubre nga mga armas, explosives, iligal nga droga ngan mga kontrabando.
Tikang han alas 11 han aga tobtob han alas 2 han kulop, an mga personales han coast Guard, Bureau of Immigration, ngan Bureau of Costums in nag-utingkay han magkalainlain nga parte han barko gamit an K-9 Dogs pero negatibo an resulta han pamiling hin iligal nga mga butang.
Naberipikar gihapon han mga otoridad nga an problema han barko amo an rudder o timon , sanglit deri na makakasubay han dereksyon nga ira kakadtu-an. Waray naman nakita nga buho han barko ngan oil spills dida han pag-inspeksyon.
An nakit-an la han mga otoridad amo an personal nga mga gamit han mga tripulante, pagkaon,tubig nga irimnon ngan fuel , dugang pa ni Montenar.
Nagsumat pa hi Montenar nga nakagpakita na hin papeles an pito nga tripulante han barko nga mga taga-China hira ngan nagdig-on nga mangirisda hira bisan kun waray nakita an mga otoridad han Pilipinas nga gamit o ekipahes hin pangisda dida han barko.
An embahada han China han Pilipinas amo an mabulig han mga tripulante basi makag-arog han pyesa ngan maayad ini nga parte han barko ngan makagbiyahe na tibalik ha China.
Dida han iginpakita nga mga dokumento, igtatanding ini ha mga records han Bureau of Immigration ngan iba nga ahensya han Pilipinas kun may mga nahipatik nga criminal records ha ira mga ngaran.
Nagsering pa an coast guard official nga padayon hira maghahatag hin seguridad ngada han barko ngan mga tripulante kay ira ini trabaho. Ginklaro pa niya nga obligasyon han coast guard an maghatag hin bulig ha bisan hin-o nga nagkikinahanglan, labi na gud kun may peligro nga gin-aatubang ha kalalawdan.
Hadton kulop han Enero 25, ini nga barko in nangaro hin bulig pinaagi ha radio nga makuri an ira kabutang ha kalalawdan kay nag-aberiya an ira sarakyan. Nasagap ini han Phil Coast Guard Headquarters ngan minanduan an ira personales ha Eastern Visayas nga kadtoon ini.
Iginpadara han Philippine Coast guard an ira barko nga BRP Cabra ngadto han kinamumutangan han mga Tsino. Tikang ha Suluan Island, ginkurna han PCG an FB Kai Da tikandto ha Tacloban Port.
Nagsering an mga tripulante nga lima na hira ka adlaw ha kadagatan nga nagka-problema an timon ngan tungod han kamaraot han panahon, iginpar-og hira tikadto ha may Suluan Island ha Guiuan.
Dida han ira pag-abot ha Tacloban Port hadton kulop han Enero 26, nagkaada pa hin tensyon kay waray susugot an mga tripulante han pag-inspection ngan sugad sugad nga nangangaro pa hira hin search warrant. Nagpakuri gihapon han sitwasyon an kawaray hibabru-anan pamulong hin English an mga tripulante.
Ha deskripsyon ni Montenar, an barko in may kahilab-on nga 50 metros, sugadsugad hin cargo ship, mas moderno an mga gamit ha pagnabigar, ngan ini in may ice-breaker ha prente nga parte nga akos surapoon ngan bu-ongon an mga magtig-a nga yelo ka kalalawdan.
Nagin kontrobersyal ini nga barko kay damo na nga mga higayon nga may mga alegasyon hin mga sarakyan tikang ha China nga may dara nga iligal nga droga nga iginpapanhulog ha kalalawdan ha Pacifico. Ini in labot la nga nahingorosoos pa an Covid ha China tobtob yana. #
