Darayawon an usa nga tawo kun nakakahimo hin paagi nga mapa-uswag an iya kinabuhi..pero mas labaw nga darayawon an tawo nga deri na-ukoy pamiling hin paagi basi magtika-upay pa an iya hadto nadiskubre nga teknolohiya. Sering pa man bisan kun epiktibo an iya pamaagi, waray hiya makuntento kay naningkamot pa pagpa-uru-upay han iya kahimtang.
Amo ini an istorya ni Jonathan Alegro, usa nga mag-uuma ngan residente ha Brgy. Governor Jaro, Babatngon, Leyte. Dida han 30 anyos nga iya kinabuhi komo para-uma, nagpapadayon an iya pangita hin paagi nga mag-improve an iya mga kinaadman, sanglit nagin dalan ini han iya pagbuhi han iya pamilya ug pagbulig han iya komunidad.
Hi Jonathan in mayda 2.5 ka ektarya hin umhanan nga tuna, ngan ha bulig han iya misis nga hi Nadine, waray hira pagkabudlay pagpadukwag han ira umhanan ha sulod hin sobra tulo ka dekada na. Dara hini nga waray kagul-anan nga panlimbasog, nahimo na nga 150 ka sako tikang hin 90 ka sako hin humay kada ektarya an ira naa-ani.
Hi Jonathan amo in gintagan na hin sertipikasyon han Department of Agriculture komo Local Farmer Technician ngan natudlok gihapon nga Magsasakang Siyentista. Ginkokonsiderar hi Jonathan nga “green thumb” o tawo nga may abilidad nga magin produktibo ngan mabinungahon an mga tanom.
Nagtikang la anay hira han tinatawag nga inbred rice, pero ha paghagos han panahon, nakigsumapayan ha DA para han bag-o nga teknolohiya sugad han Rice Hybridization project nga ginlunsad hadton 1990s. Dida hini nga farming technology, nagtika-upay pa an produkto han iya uma.
Andam gihapon hi Jonathan pagpa-angbit han iya kina-adman ha agrikultura. Deri niya iginhahalod ngan abri hiya ha bisan hin-o nga mapabulig ha iya basi magin pruduktibo an umhanan han iba nga tawo.
Hi Jonathan in mayda pamaagi basi deri madarahigan han kuhol an tanom nga humay. Naghimo hiya hin kanal ha ligid han umhanan basi malimitaran an pagdamo han kuhol ngan waray hiya gumamit hin mga insecticide ha pagsurapo han kuhol.
Umapi gihapon hi Alegro han programa han DA nga Community-based Participatory Action Research (CPAR), ngan nakabulig ini ha iya kay nahibaro hiya han iba nga paagi nga puede himoon labot la han pagtanom hin humay. Ini an pinaagi han pag-alaga hin itik ha umhanan. Labot la nga nakakabulig an itik ha pagsupil han kuhol, nahimo ini nga kadugangan nga surok hin kita han iya pamilya pinaagi han paghimo hin salted egg. Nagtanom gihapon an ira pamilya hin mga utanon dida han ira umhanan.
Hi Jonathan in usa nga farmer-leader, Chairman han Farmers Beneficiaries Cooperative, Vice-President han Irrigators Association, Vice-Chariman han Municipal Cooperative Development Council ug han Municipal Agriculture and Fishery Council.
Hiya in usa la han kadam-an nga mag-uuma nga nagin maupay an kahimtang ug an DA in abri ha ngatanan nga mag-uuma ha paghatag han kaangayan nga ayuda basi magin produktibo an ira ani.
An sugad hini nga mga programa han departamento in dako hin duro an bulig labi na kun panahon han krisis kay an pagkaon gud an gidadaku-i nga isyu kun may mga kalamidad. #
(Posted 9:30 AM, April 20,2020)
