Sobra na usa ka bulan nga waray nahi-report nga nag positibo hin COVID-19 nga tawo denhi ha Pilipinas ha atubangan han paglarab hini ha bug-os nga kalibutan kun diin sobra na 3000 nga mga indibiduwal an namatay.
Tikang bumutho ini nga sakit, maabot na hin 600 ka tawo denhi ha aton nasud an iginpa-ilaum hin obserbasyon dara han pagpakita hin sintomas han sakit ngan an iba in may travel history ha mga lugar kun diin apektado han virus. Pero ha kabug-usan, tulo la ka tawo an nag positibo, duha hini an namatay ngan hira in ngatanan mga langyawanon, ngan tikang hadto waray na sumunod nga positibo han kagaw tobtob yana. Pero ha iba nga nasud, maabot na hin 90 nga Pilipino an nag positibo hini nga makamaratay nga virus.
Damo it nagsesering nga ini nga kagaw in deri masaler ha Pilipinas kay mapaso it klima denhi, ngan it mga Pilipino malimpyo ha lawas nga gintutuohan nga nakaka pugong han pagtapon.
Dida han Marso 5, gumawas an impormasyon mahitungod hin usa nga 60-anyos nga babaye nga nagbyahe tikang denhi ha Pilipinas nga nag positibo han COVID-19 han pag-abot niya ha Australia. Ginsundan ini hin kaso hin usa nga lalaki nga tikang gihapon denhi ha Pilipinas ngan pag-abot niya ha Taiwan nagpa hospital hiya dara han deri maupay nga iya inaabat ngan nag positibo gihapon han virus. Ini nga lalaki in namasyada ha aton nasud upod an iya kasangkayan tikang Pebrero 28 tobtob Marso 3.
Dida hini nga duha nga kaso, dako an posibilidad nga samtang nag susudoy-sudoy hira ha aton lugar, dara-dara na nira an virus ngan deri kalilikyan nga mayda nira iginkasapit o iginka -istorya nga mga Pilipino.
Mayda pa ngani report nga pito nga mga Koreano nga tikang ha Daegu City, kun diin sentro han outbreak ha South Korea, in waray na katudlok kun ano nga mga lugar an ira ginkadto-an denhi ha Pilipinas tikang han ira pag-abot ha Cebu sobra na usa ka semana an nag-agi.
Ini in labot la han yinukot-yukot nga mga Intsik nga nakasulod ha Pilipinas antis pa igpadulot an travel ban pero damo na hadto an magsakit ha China.
Dida hini nga sitwasyon, angay kita magpasalamat nga deri naglalarab an kagaw ha aton subay han report han DOH kay waray naman nadudugang nga positive cases. Pero deri kalilikyan in pira nga paki-ana….kay-ano nga damo nga Pilipino ha iba nga nasud an nag positibo? Kun adto ha iba nga nasud, maluya ba it resestensya hit Pinoy? Deri ba nailob an virus han mapaso nga klima ha Pilipinas? Nakakasurapo ba han kagaw an paglimpyo ngan pagkarigos pirmi, nga maaram man liwat kita nga damo hin duro nga Pinoy it deri nakarigos kada adlaw? Ug an gidadaku-i nga paki-ana: nagsusumat ba hin kamatuoran it DOH?
Ini in mga paki-ana la, waray hini akusasyon o alegasyon. Maaram kita ngatanan nga denhi ha Pilipinas nagin kaparte na hiton batasan it panlisbot ngan pag magic hin mga dokumento. Gin dodoktoran it resulta hit election, ginma magic it grado ha eskwelahan, ginma mani-obra it mga papales hit mga kontrata, mga peke nga resulta hit board exams ngan damo pa nga iba.
Ha deri pala maiha, gindayaw han World Health Organization an Pilipinas tungod kay usa an aton nasud han pipira-pira la nga nasyon ha kalibutan nga waray na nahidudugang nga positive COVID-19 cases, ngan naghihingyap kita nga magpadayon unta ini nga kahimtang.
Hapagkayana, an pinaka maupay hini an paghirot ngan pagsunod han mga kasalagdunan han mga otoridad ha panlawas, ngan pag-ampo ha Makagarahum nga igpahirayo kita hini nga seryoso nga problema.
Hinaot unta nga an kamatuoran iton naghahadi ha aton nasud kasumpay hini nga COVID-19, kay kun mayda hini sekreto o impormasyon nga gintatago, maabot gud an takna han trahedya ngan peligro. #
