An responsabilidad ngan kapasidad han Civil Society Organization in duro ka importante ha Fiscal Decentralization, sumala han Philippine Open Government Partnership (PH-OGP). Hi Maria Andrea Patricia Sarinas, PH-OGP Non-Government Non- Steering Committee Co-Chairperson, in nagdig-on nga an mga Civil Society nga mga hugpo ngan mga ka-alyado ha lokal nga panggobyernohan in parehas an mga katungod ngan obligasyon.
Ini an gintagan hin duon ni Sarinas durante han iya pamulong ha ikatulo nga sesyon han Fiscal Transparency Webinar Series for the Non-Government Sector may titulo nga “Ambag Natin: Partisipasyon ng CSOs sa Proseso at Implementasyon ng Debolusyon 2022.
An nasabi nga Webinar nga gindumara hadton Nobyembre 19, 2022, in gin-atenderan hin sobra 300 nga mga tinaglawas han gobyerno, non-government sektor ha bug-os nga nasud lakip na an CSOs, peoples organizations, academic institutions ngan mga unyon ha pampubliko nga sektor.
Durante han mao nga Webinar, hi Dr Divina Luz Lopez, an anay National Coordinator han Philippine Partnership for Development of Human Resources in Rural Areas (PhilDHRRA) an tul-id nga nag-esplikar han papel han CSOs ha mga Local Government Units (LGU) ha proseso han Debolusyon.
Hi Lopez in nagklaro ngan naghan-ay han mga stratehiya basi magin mabinungahon an mga pitad han katawhan ha ira paghidabi dida hini nga proseso. Ha luyo nga bahin, hi Mayor Honey Lumawag-Matti han Polomolok, South Cotabato in nagpa-angbit han ira eksperiensya han ginhihimo yana nga proseso han desentralisasyon ngan debolusyon, sugad man an mga gi-os ha pagpa-upay han paghatag han panguna nga serbisyo pinaagi han sumpayan han LGU ngan mga CSOs ha pang gobyernuhan
An alkalde an nagsumat han paningkamot han mga CSOs basi mapauru-upay an serbisyo ha ira bungto ug iya igindig-on nga kinahanglan gud an kolaborasyon ngan pagburublig han ngatanan nga sektor han katilingban. Kun damo an nagbuburublig, darudamo gihapon an nahihimo, sering pa ni Mayor Matti.
Dida hini nga kolaborasyon, ginsayod ni Matti nga kinahanglan pamati-an ngan igkonsiderar an mga panindugan ngan kahimtang han tanan nga sektor ngan an pinal nga desisyon in igpapatamak para han kaupayan han ngatanan. Igindugang pa han opisyal nga kinahanglan tumapod ha tagsatagsa. Pinaagi hini nga kolaborasyon, segurado nga an mga lideres in mas magigin matadong ngan toptop ha pagserbe ha publiko, pahayag pa han Mayor.
An open forum han mao nga Webinar in gintambungan gihapon han mga opisyales han Committee on Devolution, sugad man nira Director John Aries Macaspac han Dept of Budget and Management, ngan Director Anna Liza Bonagua han Dept of the Interior and Local Government. Hi Bonagua an naghisgot han pagigin epiktibo ngan importansya han kolaborasyon ha butnga han gobyerno ngan non-government sector ha kabug-usan ngan transition period han debolusyon ug ha ti-arabot nga panahon.
Sering pa ni Bonagua, yana nga mga panahon mas kinahanglan gud han ngatanan nga sektor ha mga LGUs, upod an magkalainlain nga hugpo ngan institusyon ha komunidad. An mga LGU in nagkikinahanglan han hul-os nga suporta tikang hini nga mga grupo basi magin malinangpuson an proseso pagbalhin han pondo ngan serbisyo tikang ha National Government ngadto ha mga LGUs. Ini nga proseso han debolusyon in dako hin duro nga ayat ha mga LGUs salit angayan la nga maghatag hin tim-os nga suporta an ngatanan nga sektor, labi na an mga organisasyon han civil society, pahayag pa ni Bonagua.
